Η οργάνωση των Ισπανών προβλημάτισε τους Μεσσήνιους παραγωγούς

«Άμα τα γράψεις αυτά και τα διαβάσουν οι δικοί μας στην Καλαμάτα, θα νομίσουν ότι πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας» σκύβει και μου ψιθυρίζει στο αυτί ελαιοπαραγωγός της ΕΑΣ, κατά την ξενάγησή μας στο ελαιοτριβείο του συνεταιρισμού «Ntra Sra del Pilar» της Χαέν στην Ισπανία, την περασμένη Πέμπτη. Παρόμοια τα σχόλια και των υπόλοιπων συναδέλφων του, ελαιοπαραγωγών της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό ταξίδι (ολοκληρώθηκε την Παρασκευή) και έχουν εντυπωσιαστεί, αλλά και προβληματιστεί ταυτόχρονα από τα όσα βλέπουν και ακούν.
Οι ίδιες αντιδράσεις επαναλαμβάνονται, όταν, λίγο αργότερα, η μεσσηνιακή αποστολή επισκέπτεται το κοντινό εργοστάσιο επεξεργασίας βιομάζας της ελιάς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο μεγαλύτερος συνεταιρισμός του κόσμου
Ο πρωτοβάθμιος συνεταιρισμός Ntra Sra del Pilar διαθέτει το μεγαλύτερο ελαιοτριβείο στον κόσμο, κόστους 28 εκ. ευρώ, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από Ευρωπαϊκή Ένωση, ισπανικό κράτος και τραπεζικό δάνειο. Μάλιστα, την παραμονή της επίσκεψης των Μεσσήνιων ελαιοπαραγωγών, είχαν μόλις γίνει τα επίσημα εγκαίνια, παρότι έχει ξεκινήσει να δουλεύει από πέρυσι.
Με 1.700 φυσικά μέλη και δυναμική 14.000 εκταρίων (140.000 στρέμματα) το ελαιοτριβείο παράγει περίπου 74.000 τόνους λάδι το χρόνο (ολόκληρη η Μεσσηνία φτάνει μέχρι 50.000), ενώ στο φουλ της παραγωγής μπορεί να δεχθεί έως και 2.000 τόνους καρπό την ημέρα. Η πλειοψηφία των αγροτών μελών του καλλιεργεί από 50-70 στρέμματα με ελιές, αλλά υπάρχουν και μεγαλύτεροι παραγωγοί με 300 ή και 500 στρέμματα. Ο συνεταιρισμός απασχολεί 40 εργαζόμενους, ενώ τον πρώτο λόγο έχει ο «μαέστρος», όπως τον αποκαλούν, ο άνθρωπος με τη μεγάλη εμπειρία γύρω από την όλη διαδικασία, ο οποίος δίνει τις κατευθύνσεις.
Αγρότες με ηλεκτρονική κάρτα
Κι εδώ, όπως και στο συνεταιρισμό της «Oleoestepa», που είχαν επισκεφθεί νωρίτερα τα μέλη της ΕΑΣ λίγο έξω από τη Σεβίλλη, οι αγρότες πληρώνονται για τον καρπό, σύμφωνα με την απόδοσή του, και όχι για το λάδι. Φέτος, που η χρονιά χαρακτηρίζεται δύσκολη, η τιμή είναι 45 λεπτά το κιλό, ενώ το 2007 είχε φτάσει το 1 ευρώ. Επίσης, ο κάθε παραγωγός διαθέτει την ηλεκτρονική κάρτα, που μπαίνει στον υπολογιστή και εμφανίζει όλα τα στοιχεία για την παραγωγή, την καλλιέργεια και τα κτήματά του. Το Σύστημα της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Καλλιέργειας, που περιλαμβάνει συλλογή στοιχείων και ταυτοποίησή τους με τα αγροτεμάχια - έχει αξιοποιηθεί στο έπακρο. Ο παραγωγός δηλώνει από ποιο κτήμα προέρχεται ο καρπός, οπότε ο γεωπόνος έχει πλήρη εικόνα για τα καλλιεργητικά στάδια και τις φροντίδες που έχουν προηγηθεί, προκειμένου να παραχθεί το προϊόν στο συγκεκριμένο χωράφι.
Ο συνεταιρισμός Ntra Sra del Pilar παράγει λάδι διαφόρων ποιοτήτων (έξτρα παρθένο, απλό παρθένο, κ.λπ.), αλλά, όπως συμβαίνει με τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς της Ισπανίας, δεν το τυποποιεί ούτε το πουλάει, πράγμα που γίνεται στην Ελλάδα. Απλώς το παράγει και στη συνέχεια το δίνει στο δευτεροβάθμιο συνεταιρισμό, που το τυποποιεί και το εμπορεύεται. Ο καθένας, δηλαδή, έχει συγκεκριμένες και ξεχωριστές αρμοδιότητες.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό που έχει να κάνει με την ποιότητα, είναι ότι το λάδι, με το που θα παραχθεί, αφήνεται σε δεξαμενή για ένα 24ωρο, ώστε να «ηρεμήσει» και με την καθίζηση να απομακρυνθούν τα πρώτα κατάλοιπα. Έτσι, μπαίνει σε πιο καθαρή μορφή στην κανονική δεξαμενή, με αποτέλεσμα να διατηρείται καλύτερα στη διάρκεια του χρόνου.