Σύμβολο των πιστών η εικόνα του Βουλκάνου

Με ευσέβεια και κατάνυξη ο λαός της Μεσσηνίας υποδέχεται αυτές τις ημέρες την θαυματουργή εικόνα της μονής Βουλκάνο στη Μεσσήνη. Όπως και τον Δεκαπενταύγουστο έτσι και τις μέρες αυτές του Σεπτεμβρίου υπάρχουν πολλές θρησκευτικές και λατρευτικές εκδηλώσεις.
 Η Παναγία η Βουλκανιώτισσα, όπως σημειώνει ο καθηγητής Γιάννης Πλάταρος λυκειάρχης 1ου λυκείου Μεσσήνης αφήνει το «θρόνο» της ψηλά στο βουνό τη νύκτα της 19ης προς 20 η Σεπτεμβρίου με την κάθοδο στην πόλη της Μεσσήνης: «σε ανάμνηση θαυματουργικής επεμβάσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, όταν φοβερή επιδημία πανούκλας είχε απλωθεί σε όλη σχεδόν τη Μεσσηνία και είχε σκορπίσει το θάνατο και τη δυστυχία γύρω στα 1755 και τότε πρωτολιτανεύτηκε η Αγία Εικόνα Της. Αυτή τη νύχτα, χιλιάδες άνθρωποι οδοιπορούν και ανάμεσά τους πολλά νέα παιδιά, συνοδεύοντας τη Βουλκανιώτισσα Κυρά και διανύοντας απόσταση 20 χιλιομέτρων πεζοπορίας. » Η Κάθοδος αυτή ξεκινά στις 2 το πρωί από το Βουλκάνο και καταλήγει στη «Μαυροματέϊκη Παναγίτσα» γύρω στις 7.30 το πρωί της 20ης Σεπτεμβρίου. Η επίσημη υποδοχή της Εικόνος γίνεται στις 9.30 πμ στο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, παρά την είσοδο της Μεσσήνης, από τον Μητροπολίτη Μεσσηνίας, τις αρχές του τόπου και πλήθος λαού. Πάνδημη είναι και η Λιτανεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλεως για να καταλήξει στο Βουλκανιώτικο Μετόχι της Πανηγυρίστρας, όπου και εναποτίθεται η Ιερά Εικόνα.
Ακολουθεί οκταήμερο προσκύνημα μέχρι της 28ης Σεπτεμβρίου, οπότε την 5η απογευματινή αυτής της ημέρας άρχεται η άνοδος της Εικόνος για το μοναστήρι της, πρώτα με λιτάνευσή της εντός της Μεσσήνης και στη συνέχεια με πορεία προς το Βουλκάνο, όπου καταλήγει τη 12η νυχτερινή». Ο καθηγητής γράφει για την εικόνα πού φέρει την επιγραφή «Η Οδηγήτρια η επονομαζόμενη τω όρει Βουλκάνω»: «Η Εικόνα δεν είναι κηρόπλαστη. Ο Ι. Βορβίλας ("Η εν Μεσσηνία Ιερά Μονή Βουλκάνου") γράφει πως είναι «... είναι ζωγραφισμένη επί ξύλου, ήτοι μικράς σανίδας». Δεν είναι μεγάλη, όπως η εικόνα της Υπαπαντής και της Δήμιοβας, είναι εικόνα μικρή, οι διαστάσεις της είναι ύψους 0,36 μ. και πλάτους 0,29 μ. Παριστάνει ημίσωμη τη Θεοτόκο να κρατά με το αριστερό της χέρι το μικρό Ιησού. «Η απεικόνιση της μορφής της Παναγίας στο ξύλο έχει γίνει λόγω της παλαιότητας αμυδρή, για αυτό και πριν από χρόνια έχει ελαφρώς αναζωγραφισθεί στην Αθήνα Είναι εξ' ολοκλήρου επιχρυσωμένη και διαμαντοστολισμένη από το 1857 στη Σμύρνη.

 Ο ζωγράφος δεν είναι γνωστός, όπως επίσης δεν είναι γνωστές οι συνθήκες κάτω από τις οποίες βρέθηκε στο Βουλκάνο. Μετά από κάποιες έρευνες έχει εκφρασθεί η γνώμη ότι είναι έργο που έχει γίνει στα τέλη του 15ου αιώνα ή στις αρχές του 16ου