Σκοπός τους είναι να συμβάλουν στην προαγωγή της αειφορίας, που, για να υλοποιηθεί, «απαιτεί κοινωνική πρόοδο, που θα αναγνωρίζει και θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων των πολιτών» (Στρασβούργο, 2006).
Εκτός των προγραμμάτων, το ΚΠΕ Καλαμάτας συντονίζει το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο «Ελιά» και το Τοπικό Θεματικό Δίκτυο «Ρήματα και Απορρίμματα: Μειώνω, Επαναχρησιμοποιώ, Ανακυκλώνω».
Αξιοσημείωτο είναι, δε, το γεγονός ότι από τη σχολική περίοδο 2011-2012, έως τις 19 Δεκεμβρίου, έχουν επισκεφθεί και θα επισκεφθούν το Κέντρο, στο πλαίσιο των προγραμμάτων, 5.397 μαθητές και 401 εκπαιδευτικοί.
Όσον αφορά στο Θεματικό Δίκτυο «Ελιά», έχουν συμμετάσχει και θα συμμετέχουν συνολικά 466 σχολεία, 14.241 μαθητές και 895 εκπαιδευτικοί, ενώ στο «Ρήματα και Απορρίμματα» έχουν συμμετάσχει και θα συμμετέχουν συνολικά 86 σχολεία, 1.107 μαθητές και 164 εκπαιδευτικοί.
Τα προγράμματα
Τα προγράμματα του ΚΠΕ Καλαμάτας έχουν ως εξής:
-«Καλαμάτα: Από το κάστρο ως την παραλία, περιβάλλον και ιστορία»: είναι μονοήμερο ή διήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ και σε επιλεγμένα σημεία της Καλαμάτας.
Πρόκειται για μια διαφορετική ματιά ανακάλυψης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και κατανόησης της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης, με σημείο αναφοράς μια σύγχρονη αστική επαρχιακή πόλη που ενώ η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων, συνεχίζει την αναπτυξιακή της πορεία.
Περιλαμβάνει εργασία στο πεδίο (Ιστορικό Κέντρο Καλαμάτας), μαζί με οδοιπορικό στη βυζαντινή και νεότερη ιστορία με τη βοήθεια σχετικού υλικού και δραστηριοτήτων. Υπάρχουν πολλά και ενδιαφέροντα σημεία που συνδέουν περιβάλλον- οικονομία- κοινωνία και εντοπίζονται με περιήγηση (με τα πόδια ή ποδήλατα) και αντίστοιχα φύλλα εργασίας.
-«Αρχαία Μεσσήνη, ένα παράδειγμα αειφορικής διαχείρισης από το παρελθόν»: είναι μονοήμερο ή διήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ και στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης.
Περιλαμβάνει περιήγηση στα τείχη και τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης με τη βοήθεια σχετικού υλικού και δραστηριοτήτων, μέσω των οποίων γίνεται προσπάθεια ανακάλυψης στοιχείων αειφορικής διαχείρισης της πόλης. Η συσχέτιση των ευρημάτων με τις παρούσες και επικρατέστερες μορφές αναπτυξιακής τακτικής είναι απαραίτητη για την κατανόηση λανθασμένων επιλογών που έχουν γίνει στις μέρες μας. Η περιήγηση γίνεται με τα πόδια στον αρχαιολογικό χώρο που, ενώ ανασκάπτεται και αναστηλώνεται, παραμένει επισκέψιμος, αφήνοντας να φανεί όλο το μεγαλείο στα μάτια του επισκέπτη.
-«Περιβάλλον-οικονομία-κοινωνία στην αγορά της Αρχαίας Μεσσήνης, σε μια διαχρονική προσέγγιση»: είναι μονοήμερο ή διήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ και στον αρχαιολογικό χώρο της αγοράς της Αρχαίας Μεσσήνης.
Η αγορά (κυριολεκτική σημασία: τόπος συγκεντρώσεων) αποτελούσε ουσιαστικό τμήμα κάθε αρχαίας πόλης. Η αγορά της Αρχαίας Μεσσήνης χρησιμοποιούνταν για εμπορικές συναλλαγές, πολιτικές συγκεντρώσεις, θρησκευτικές πανηγύρεις. Ήταν ένας ανοιχτός χώρος που πλαισιωνόταν από δημόσια κτήρια και σκιερές στοές με ναούς και βωμούς για τους θεούς, διακοσμείτο με αγάλματα άξιων πολιτών και δημοσίων προσώπων. Ήταν η καρδιά της δημόσιας ζωής μέσα στην πόλη.
Ο χώρος της αγοράς της Αρχαίας Μεσσήνης προσφέρεται για πολυποίκιλη και πολυεπίπεδη αξιοποίηση.
Γίνεται μελέτη και έρευνα της αρχαίας αγοράς, ως χώρος, ως λειτουργία και ως θεσμός πόλης, με ταυτόχρονη μελέτη των στοιχείων αειφορίας σε όλους τους τομείς παραγωγής και υπηρεσιών με τα συσχετιζόμενα επαγγέλματα και εργαστήρια. Εξετάζεται ο τρόπος αγορανομικών ελέγχων της εποχής και μελετώνται οι εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων. Μέσα από τα στοιχεία του εμπορίου παίρνουμε πληροφορίες για τη βιοποικιλότητα της περιοχής σε μια δυναμική αλληλεπίδραση φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, καθώς και τις αλλαγές που προέκυψαν στην πορεία του χρόνου. Μέσα στις στοές εξετάζονται τα θέματα συζητήσεων και συναντήσεων που κρύβει η δυναμική μια πόλης, γίνεται μελέτη των εκθεμάτων και των χώρων λατρείας, καθώς και των τρόπων και χώρων δημόσιας υγιεινής (αγωγοί, ύδρευση, αποχέτευση, λουτρά, σφαγεία…).
Γίνεται έρευνα για το σεβασμό στις αρχές της αειφορίας, με μελέτη της χρήσης της αγοράς στην πορεία του χρόνου και τις αλλαγές που προέκυψαν από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Γίνεται μελέτη της πορείας μιας αρχαίας αγοράς και της μεταμόρφωσής της από τόπο συναντήσεως πολιτών σε τόπο συναντήσεως επισκεπτών με διαφορετική προέλευση.
Με τη δυναμική της, κατά την υλοποίηση του προγράμματος, η αγορά της Αρχαίας Μεσσήνης λειτουργεί ως καλό παράδειγμα βιώσιμης αστικοποίησης, του παρελθόντος, με σεβασμό στις αρχές της αειφορίας και παρέχει στοιχεία για τη διαμόρφωση του αυριανού ενεργού πολίτη.
-«Ταΰγετος με τα μάτια, την ψυχή, το σώμα και τη λογική»: είναι μονοήμερο ή διήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ και σε επιλεγμένα σημεία στον Ταΰγετο (τουριστικό Ταϋγέτου, Αγία Μαρίνα, Αλαγονία, Αρτεμισία κ.α.).
Στόχος του είναι να μελετήσουν οι συμμετέχοντες τη χλωρίδα και την πανίδα του Ταϋγέτου. Να γνωρίσουν την ιστορία και τους μύθους που σχετίζονται με τον Ταΰγετο και να προβληματιστούν στις σωστές πρακτικές αειφόρου διαχείρισης ενός τόπου με σπάνια ομορφιά και αξία. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα στοχεύει στο να ευαισθητοποιήσει τους συμμετέχοντες στην αειφόρο ανάπτυξη και σωστή διαχείριση του δασικού πλούτου, ώστε να αναπτυχθούν υπεύθυνες στάσεις που θα συμβάλουν στην προστασία του. Οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν τη λειτουργία του δάσους ως πλήρους οικοσυστήματος και τη σημασία του για τον άνθρωπο, να αναπτύξουν ερευνητική διάθεση και δεξιότητες για αναγνώριση και καταγραφή στοιχείων. Να αγαπήσουν το δάσος, ώστε να θελήσουν να το προστατέψουν με συγκεκριμένες δράσεις.
-«Ελιά – Λάδι – Ιστορία – Αειφορία»: είναι μονοήμερο ή διήμερο. Υλοποιείται στο ΚΠΕ, σε ελαιώνες, σε διαδρομές που χαράσσονται στο πλαίσιο της δράσης του Ε.Θ. Δικτύου Π.Ε. «ΕΛΙΑ» με θέμα: «Καταγραφή υπεραιωνόβιων ελαιόδεντρων», σε εργαστήρια του ΤΕΙ Καλαμάτας, σε παραδοσιακό και σε σύγχρονο ελαιοτριβείο.
Στόχος είναι να έρθουν οι συμμετέχοντες σε επαφή με τους μεσογειακούς ελαιώνες και να γνωρίσουν τον πολιτισμό της ελιάς. Μελετώνται τα προβλήματα που σχετίζονται με την παραγωγή του λαδιού στη μεσσηνιακή γη. Ταυτόχρονα, προβάλλεται η μεγάλη διατροφική αξία του λαδιού και ο ρόλος του στην παράδοση και την πολιτισμική μας κληρονομιά. Το πρόγραμμα υποστηρίζει το αντίστοιχο Εθνικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Ελιά». Περιλαμβάνει επίσκεψη στο παραδοσιακό ελαιοτριβείο του Γιώργου Σκαρπαλέζου, που ακολουθεί μια διαδικασία αιώνων δίχως να έχει αλλάξει το παραμικρό στην παραγωγή λαδιού από το 1765 και στο τυποποιητήριο λαδιού. Ακολουθεί περιήγηση και δραστηριότητες στους μανιάτικους ελαιώνες. Το πρόγραμμα έχει εμπλουτιστεί με τη δράση «ΣΧΟΛΑΤΣΙΟ», όπου οι μαθητές προτείνουν και δημιουργούν υγιεινό κολατσιό με προϊόντα ελιάς. Επιπλέον, περιλαμβάνει δραστηριότητες σε περιβαλλοντικά μονοπάτια και διαδρομές που χαράσσονται στο πλαίσιο της δράσης του Ε.Θ. Δικτύου Π.Ε. «ΕΛΙΑ» με θέμα: «Καταγραφή υπεραιωνόβιων ελαιόδεντρων» και εργαστήρια γευσιγνωσίας, γενετικής και δενδροκομίας στο ΤΕΙ Καλαμάτας.
-«Ρήματα και Απορρίμματα: Μειώνω, Επαναχρησιμοποιώ, Ανακυκλώνω»: είναι μονοήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ, σε σημεία της πόλης, στο Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Καλαμάτας και σε άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ανακύκλωση υλικών.
Γίνεται ενημέρωση για τη διαχείριση απορριμμάτων και εκπαίδευση για διαλογή στην πηγή. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη μεγάλη ποσότητα και την ανεξέλεγκτη διάθεση των σκουπιδιών και να αναζητήσουν τις γενεσιουργούς αιτίες. Να κατανοήσουν τις έννοιες της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης και της αντίστασης στα υπερκαταναλωτικά πρότυπα.
Το πρόγραμμα υποστηρίζει και τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν με τις περιβαλλοντικές ομάδες των σχολείων τους ως μέλη και τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν ως συνεργάτες στο Τοπικό Δίκτυο «Ρήματα & απορρίμματα: Μειώνω, Επαναχρησιμοποιώ, Ανακυκλώνω», που συντονίζει το ΚΠΕ και υποστηρίζεται από το Δήμο Καλαμάτας.
-«Ενέργεια και ενέργειες ανθρώπων»: είναι μονοήμερο και υλοποιείται στο ΚΠΕ και στις βιοκλιματικές κατοικίες του ανατολικού κέντρου της Καλαμάτας ή στο Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας. Μελετώνται οι τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας και οι δυνατότητες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), μέσα από εργαστηριακές δραστηριότητες.
Για την εργασία πεδίου αξιοποιείται ο βιοκλιματικός οικισμός Καλαμάτας και το Πάρκο Σιδηροδρόμων, όπου η μετακίνηση γίνεται και με ποδήλατα. Γίνονται δραστηριότητες οι οποίες χωρίζονται σε φάσεις. Η κάθε φάση χρησιμοποιεί κατάλληλα διδακτικά εργαλεία με στόχο να γίνει κατανοητό ότι ο σύγχρονος πολιτισμός καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας, που σε συνδυασμό με τη χρήση, κυρίως, μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οδηγεί σε παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα, των οποίων λύση αποτελεί η ορθολογική χρήση, η εξοικονόμηση ενέργειας και η χρήση ΑΠΕ.
-«Διαδρομές νερού στη φύση και στην πόλη»: είναι διήμερο ή τριήμερο και υλοποιείται σε επιλεγμένα σημεία της Καλαμάτας, στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού και σε ένα από τα πεδία: πηγές Πηδήματος και αντλιοστάσιο, πηγές ποταμού Παμίσου στον Άγιο Φλώρο, ποταμό Άρι, φράγμα του ποταμού Παμίσου στον Άρι, «του Λαγού το Χάνι» στον Ταΰγετο, Πολυλίμνιο.
Γίνεται ανακάλυψη των διαδρομών νερού στη φύση και στην πόλη και κατανόηση της μεταξύ τους σχέσης και αλληλεπίδρασης, με σημείο αναφοράς μια σύγχρονη αστική επαρχιακή πόλη που οι διαδρομές νερού σημάδεψαν και σε πολλές περιπτώσεις καθόρισαν την αναπτυξιακή της πορεία.
Τα σημεία που υλοποιείται συνδέουν το τρίπτυχο: περιβάλλον-οικονομία-κοινωνία και εντοπίζονται με περιηγήσεις στη φύση και στην πόλη με τα πόδια ή ποδήλατα και αντίστοιχα φύλλα εργασίας. Σημειώνονται φυσικές διαδρομές νερού, διαδρομές ύδρευσης, άρδευσης, ομβρίων, αποχέτευσης κ.λπ. και εξετάζονται αλληλεπιδράσεις και κίνδυνοι. Επισημαίνονται καλές και κακές πρακτικές, εξετάζονται προβλήματα και διατυπώνονται ιδέες και προτάσεις στο πλαίσιο της αειφορίας.
-Πρόγραμμα: «Διαδρομές νερού στην πόλη»: είναι μονοήμερο και υλοποιείται σε επιλεγμένα σημεία της Καλαμάτας και στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού. Μελετώνται οι διαδρομές νερού στην Καλαμάτα που σημάδεψαν και, σε πολλές περιπτώσεις, καθόρισαν την αναπτυξιακή της πορεία.
Περιλαμβάνει εργασία στο πεδίο κατά μήκος της κοίτης του Νέδοντα και στις προσφυγικές γειτονιές της Ανάληψης, δίπλα στις εκβολές του ποταμού, με το ιδιαίτερο χρώμα και διαφορετική διαχρονική χρήση, με σεβασμό στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης. Σημεία που συνδέουν το τρίπτυχο: περιβάλλον-οικονομία-κοινωνία και εντοπίζονται με περιηγήσεις στην πόλη που γίνεται με τα πόδια ή ποδήλατα και αντίστοιχα φύλλα εργασίας. Σημειώνονται φυσικές διαδρομές νερού, διαδρομές ύδρευσης, άρδευσης, ομβρίων, αποχέτευσης κ.λπ. και εξετάζονται αλληλεπιδράσεις και κίνδυνοι. Επισημαίνονται καλές και κακές πρακτικές, εξετάζονται προβλήματα και διατυπώνονται ιδέες και προτάσεις στο πλαίσιο της αειφορίας.
-«Επιστήμονες του… γλυκού νερού»: είναι μονοήμερο ή διήμερο και υλοποιείται σε ένα από τα πεδία: πηγές Πηδήματος και αντλιοστάσιο, πηγές ποταμού Παμίσου στον Άγιο Φλώρο, ποταμό Άρι, φράγμα του Παμίσου στο χωριό Άρις, «του Λαγού το Χάνι» στον Ταΰγετο, Πολυλίμνιο.
Στοχεύει στο να γίνει κατανοητός ο ρόλος του νερού στην καθημερινή ζωή και οι παράγοντες που υποβαθμίζουν την ποιότητά του και μειώνουν τη διαθέσιμη ποσότητά του. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες να ανιχνεύσουν την ύπαρξη του νερού μέσα μας και γύρω μας, να το αναγνωρίσουν και στις τρεις μορφές του και να ταξιδέψουν μαζί του. Να γνωρίσουν τι συμβαίνει σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Να εφαρμόσουν μεθόδους εξοικονόμησης στην καθημερινή πρακτική τους.
Σε μία από τις δραστηριότητές του, προσεγγίζεται η σχέση βιοποικιλότητας και ρύπανσης στο υδάτινο οικοσύστημα πηγών και ποταμών. Επιδίωξη είναι η ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων σε θέματα προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος, αξιοποιώντας την επιστημονική μεθοδολογία των βιοδεικτών και διδακτικά εργαλεία των φυσικών επιστημών. Το πρόγραμμα εξελίσσεται σε φάσεις με γενικούς στόχους: την επικοινωνία των συμμετεχόντων, την ομαδική εργασία, την προσέγγιση της μεθόδου των βιοδεικτών, τη σωστή δειγματοληψία στο πεδίο, τον προσδιορισμό της συλλεχθείσας πανίδας και την αξιολόγηση των δειγμάτων στο εργαστήριο, τη σύνταξη πορίσματος για την όλη δραστηριότητα, την ελεύθερη έκφραση του συναισθηματικού κόσμου και τη διατύπωση προτάσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου