ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ
κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΟΥΡΚΟΛΙΑ
Κυρίες και Κύριοι,
Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι ανάμεσά σας. Θεωρώ ότι είναι η καλύτερη συγκυρία να αναφερθούν οι προοπτικές της οικονομίας και του ομίλου της Εθνικής -τώρα που η συζήτηση για ανάκαμψη βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα- και αφήνουμε βαθμιαία μια κρίση πρωτοφανών διαστάσεων. Οι διακυμάνσεις του τελευταίου διμήνου είναι επίσης χρήσιμες, για να μας υπενθυμίζουν ότι οι προκλήσεις υπάρχουν και η προσήλωση στους στόχους μας πρέπει να παραμείνει ακλόνητη.
Η Εθνική Τράπεζα προσπάθησε -και κατάφερε- να βρίσκεται με συνέπεια δίπλα στους πελάτες της, ακόμα και στις αντιξοότητες της κοινωνίας και της οικονομίας. Περίοδοι αναταράξεων δεν θα εκλείψουν, προφανώς τίποτα συγκρίσιμο με όσα ζήσαμε. Η πορεία όμως έχει χαραχθεί. Η Τράπεζα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις, που δημιουργεί η τροχοδρόμηση προς τη διατηρήσιμη ανάπτυξη.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης όλοι μας, στην Εθνική Τράπεζα, είχαμε συνείδηση ότι καλούμαστε να διαδραματίσουμε ενεργό ρόλο στην απορρόφηση των κραδασμών και να συμβάλουμε ενεργά στη διαμόρφωση της επόμενης μέρας. Παράλληλα, οφείλαμε να χαράξουμε και να υλοποιήσουμε σημαντικές στρατηγικές αποφάσεις ώστε να θωρακιστεί η Τράπεζα ενόψει κρίσιμων αξιολογήσεων (από ΤτΕ και ΕΚΤ), να ενισχυθεί η επενδυτική ελκυστικότητα και να δημιουργηθεί αξιόπιστο υπόβαθρο, που να μεγιστοποιεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Οι ενέργειες αυτές υλοποιούνται και -μετά από την επιτυχή ολοκλήρωση αυστηρότατων ελέγχων από την ΕΚΤ- μπορούμε να επιταχύνουμε την ολοκλήρωση του σχεδιασμού για επανεκκίνηση της οικονομίας.
Η υλοποίηση της στρατηγικής για ενεργή στήριξη της αναπτυξιακής διαδικασίας έχει ήδη αρχίσει. Δεδομένου ότι η ανάκαμψη ξεκίνησε από το δεύτερο τρίμηνο του 2014- όπως έδειξαν τα αναθεωρημένα στοιχεία του ΑΕΠ και ενισχύθηκε περαιτέρω στο 3ο τρίμηνο-- με την οικονομία να αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό 1,6%, εκ των υψηλότερων στην ευρωζώνη -- είναι θέμα χρόνου να επανακάμψει και η υγιής ζήτηση για πιστώσεις. Αποτολμώντας ακόμη μία πρόβλεψη, θεωρώ ότι στο βαθμό που δεν θα διαταραχθεί η υπάρχουσα μακροοικονομική δυναμική και η στάση της ΕΚΤ παραμείνει υποστηρικτική, είναι ζήτημα 2-3, το πολύ, τριμήνων, για να δούμε θετική μεταβολή των πιστώσεων και ανάκαμψη των καταθέσεων. Η εκκίνηση του εσωτερικού μηχανισμού δημιουργίας ρευστότητας της οικονομίας είναι προ των πυλών, αρκεί να μην απεμπολήσουμε το απόθεμα αξιοπιστίας, που με τόσο κόπο οικοδομήσαμε.
Το 2015 είναι κρίσιμο για την παγίωση της δυναμικής ανάκαμψης, την ολοκλήρωση των επιχειρηματικών μετασχηματισμών και την αναπλήρωση της επενδυτικής αιμορραγίας εξαιτίας της κρίσης. Είναι ενθαρρυντικό ότι οι επενδύσεις εκτός κατοικιών αυξήθηκαν κατά 11%, σε ετήσια βάση στο 9μηνο του 2014 – για πρώτη φορά μετά από μια 7ετία. Ο δρόμος όμως είναι μακρύς καθώς η οικονομία έχει να αναπληρώσει καθαρή απώλεια παραγωγικού κεφαλαίου άνω των 30 δις. ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης. Το 2014, θα καταγραφεί ως έτος σταθεροποίησης και μετάβασης σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης μετά από τη βαθύτερη μεταπολεμική ύφεση, το 2015 θα πρέπει να καταγραφεί ως η χρονιά παγίωσης της δυναμικής ανάκαμψης. Θεωρώ ότι αυτό είναι και επιθυμητό, και εφικτό, και αναγκαίο.
Επιτρέψτε μου σύντομη αναφορά στο οικονομικό περιβάλλον.
Η αφετηρία για την επανεκκίνηση της οικονομίας είναι πλέον αξιόπιστη. Όσο δύσπιστος, καχύποπτος, ακόμη και κακόβουλος, να είναι κάποιος από τους εξωτερικούς παρατηρητές, τις αγορές και τους εταίρους μας δεν μπορεί παρά να αναγνωρίζει την εντυπωσιακή δημοσιονομική προσαρμογή. Την ταχύτερη και μεγαλύτερη που συντελέστηκε σε χώρα της ΕΕ.
Η χώρα κατατάσσεται πλέον μεταξύ των 3 χωρών με τα μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα στον κρατικό προϋπολογισμό για την περίοδο 2013-14 (1,2% του ΑΕΠ το 2013 και υψηλότερο από 1,5% το 2014) και είναι, με διαφορά, η κορυφαία σε όρους κυκλικά διορθωμένου δημοσιονομικού πλεονάσματος το οποίο θα υπερβεί το 5,3% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η βασική λειτουργία του κράτους δεν βασίζεται σε δανεικά και μεταβιβάσεις από το εξωτερικό, αλλά σε ισορροπημένη και αξιόπιστη πορεία υλοποίησης των στόχων του προϋπολογισμού. Το υψηλό κυκλικά διορθωμένο πλεόνασμα σημαίνει, με απλά λόγια, ότι όσο η οικονομία θα ανακάμπτει τόσο η δημοσιονομική θέση της χώρας θα ενισχύεται χωρίς επιπλέον μέτρα. Το πραγματικό πλεόνασμα δυνητικά θα προσεγγίζει δηλαδή, το κυκλικά διορθωμένο. Ως εκ τούτου, η δημοσιονομική θέση θα ενισχύεται επιτρέποντας σταδιακή αποφόρτιση της δημοσιονομικής πίεσης, αύξηση της αποτελεσματικότητας και ανακούφισης αυτών που πιέστηκαν δυσανάλογα. Έχουμε ήδη μικρό δείγμα αυτής της δυνατότητας μέσω της διανομής του κοινωνικού μερίσματος το 2014. Το πλεόνασμα επιτεύχθηκε με πολλές θυσίες και εξαιρετικά μεγάλο κοινωνικό κόστος, ιδίως για ορισμένες ομάδες του πληθυσμού. Επιτεύχθηκε ένα χρόνο νωρίτερα από τον αναμενόμενο και εν μέσω βαθιάς ακόμη ύφεσης, γεγονός που δεν πρέπει να παραβλέπεται, κυρίως από τους εταίρους, που συχνά μας αμφισβήτησαν. Η ουσία, ο πυρήνας της προσαρμογής, είναι εθνική κατάκτηση και βασικό κρατούμενο. Η άρση των αδικιών είναι προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια και διευκολύνεται όσο η οικονομία ανακάμπτει.
Η αναστροφή των χρόνιων εξωτερικών ανισορροπιών και η επίτευξη πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για δεύτερο συνεχές έτος, που θα διαμορφωθεί στο 1,5% του ΑΕΠ περίπου το 2014, μετά από δεκαετίες μόνιμων ελλειμμάτων καταδεικνύει ότι με τη νέα ισορροπία βασικές στρεβλώσεις έχουν διορθωθεί. Η υπερβολική εξάρτηση σε εισαγωγές έχει περιοριστεί. Παρά τη δραματική μείωση του ΑΕΠ, το μερίδιο της δαπάνης για εισαγωγές μειώθηκε τη τελευταία πενταετία κατά 18% (ή 7 ποσοστιαίες μονάδες) στο 31% του ΑΕΠ, όντας πλέον περίπου ανάλογο με το μερίδιο των εξαγωγών. Είναι ενθαρρυντικό ότι διαφαινόμενες ενδείξεις αύξησης των εισαγωγών επικεντρώνονται κυρίως σε επενδυτικά αγαθά και πρώτες ύλες, όχι σε καταναλωτικά αγαθά και είδη πολυτελείας. Οι εξαγωγές αγαθών διαμορφώνονται ως ποσοστό του ΑΕΠ σε υψηλό 25ετίας, και σε ονομαστική αξία ανήλθαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα παρά την κόπωση του 2014. Η δυναμική του τουρισμού υπερέβη τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες (ετήσια αύξηση αφίξεων 22% και εισπράξεων 11% το 9μηνο του 2014) και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας από το δεύτερο τρίμηνο. Οι τάσεις αυτές αναμένεται να ενισχυθούν το 2015, εφόσον η οικονομική εμπιστοσύνη παραμείνει αδιατάρακτη και η κατάσταση σε βασικές εξαγωγικές μας αγορές βελτιωθεί. Το ασθενέστερο ευρώ και η σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να διαδραματίσουν επίσης βοηθητικό ρόλο. Εκτιμάται ότι η τρέχουσα μείωση των τιμών του πετρελαίου που προσεγγίζει το 18% σε ετήσια βάση (σε ευρώ) στο βαθμό που διατηρηθεί για σημαντικό τμήμα του 2015, θα μπορούσε να δώσει ώθηση άνω του 0,7% στην ελληνική ανάπτυξη το 2015.
Είναι αξιοσημείωτο μια χώρα, που η ύφεση είχε απολέσει τα χαρακτηριστικά του οικονομικού κύκλου και έμοιαζε να είναι σε ελεύθερη πτώση, να επιτυγχάνει από τις αρχές του 2014, και ειδικά στο τρίτο τρίμηνο, ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης εκ των κορυφαίων στην ευρωζώνη (+1.6% ετησίως) και τον κορυφαίο σε τριμηνιαία βάση (+2,4% ετησιοποιημένα εποχικά διορθωμένα στοιχεία κατά το ίδιο τρίμηνο). Ειδικά, αυτό επιτεύχθηκε, ενώ η δημοσιονομική προσαρμογή εξελισσόταν και απασχόληση και μισθοί σημείωναν νέα – αλλά σαφώς ηπιότερη – κάμψη κατά το μεγαλύτερο τμήμα του 9μήνου του 2014.
Είναι προφανές ότι η μετάβαση σε ρυθμούς ανάπτυξης πλησίον του 3% είναι ήδη εφικτή από το 2015, στο βαθμό που η απασχόληση εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης, η κλαδική αναδιάρθρωση προχωρά, η κάμψη των μισθών τερματίζεται, οι εξαγωγικές υπηρεσίες ανακάμπτουν και η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή δεν ακρωτηριάζει μέρος της ζήτησης, όπως τα προηγούμενα χρόνια. Το αναπτυξιακό απόθεμα είναι ακόμη ισχυρότερο, αν αναλογιστούμε την, εν πολλοίς, αναξιοποίητη λόγω βαθιάς ύφεσης ώθηση, που θα προσδώσουν στην οικονομία οι διαρθρωτικές μεταβολές των προηγούμενων ετών. Βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον, στην ανταγωνιστικότητα της αγοράς εργασίας και στην τελική ανταγωνιστικότητα κόστους θα αποδώσουν το μέγιστο των αναπτυξιακών συνεργιών σε βάθος χρόνου. Η επαύξηση αυτής της αναπτυξιακής δυναμικής με αποφασιστική προώθηση μιας αμιγώς εθνικής ατζέντας στρατηγικών μεταρρυθμίσεων θα αποτελέσει καταλύτη για την παγίωση της αυτόνομης πορείας της χώρας προς τις αγορές και την ανταγωνιστικότητα. Το σημαντικότερο, όμως, κεφάλαιο και βασική κατάκτηση αυτής της επώδυνης πορείας είναι η ανάκτηση της αξιοπιστίας.
Η διατήρηση, επαύξηση και κεφαλαιοποίηση της αξιοπιστίας αποτελούν βασική πρόκληση. Οι εντυπωσιακές εισροές κεφαλαίων, που προσέλκυσε η οικονομία την τελευταία διετία και σωρευτικά προσεγγίζουν τα € 50 δισ., έως τα μέσα του 2014, αποτελούν ισχυρή αναπτυξιακή μαγιά σε μια οικονομία διψασμένη για ρευστότητα και επενδύσεις, μετά από την άγονη εξαετία πρωτοφανούς δοκιμασίας. Όσο η ισορροπία στην εσωτερική ρευστότητα θα σταθεροποιείται, η απασχόληση θα ανακάμπτει, η εμπιστοσύνη και η ζήτηση για πιστώσεις θα ισχυροποιούνται, τόσο ισχυρότερο θα είναι το αναπτυξιακό αποτέλεσμα από τις εισροές επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό και την κινητοποίηση εγχώριων επενδυτικών κεφαλαίων.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον δεν εκλείπει, ακόμη και εν μέσω της έντονης αβεβαιότητας του τελευταίου διμήνου, που οδήγησε σε απώλεια του συνόλου των ετήσιων κερδών στο μεγαλύτερο εύρος των ελληνικών χρηματοπιστωτικών τίτλων. Πολλοί επενδυτές βρίσκουν ευκαιρία να τοποθετηθούν ή να αυξήσουν τις τοποθετήσεις τους. Το εύρος της διόρθωσης συνεχώς προσελκύει κεφάλαια, που βλέπουν «αξία» στην ελληνική οικονομία και προτίθενται να αναλάβουν το βραχυπρόθεσμο ρίσκο, αντικρίζοντας την ενθαρρυντική «μεγάλη εικόνα». Η διάρθρωση, η ποιότητα και η σταθερότητα αυτών των κεφαλαίων θα ενισχύεται όσο η αβεβαιότητα θα εκλείπει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου