ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για το μέλλον δρόμου Μεσσήνη – Ριζόμυλος

 Του Γιώργου Θ.Σπυρόπουλου*

Το θέμα της γραμμής όδευσης του νέου δρόμου μπορεί να αποτελεί αναπτυξιακή υποδομή, μπορεί όμως να μετατραπεί και σε ταφόπλακα στην ανάπτυξη της πόλης της Μεσσήνης (αλλά και των οικισμών διάτρεξης) και απαξίωση στις περιουσίες πολλών συνδημοτών μας. Αυτό εξαρτάται πρωτίστως από τον τρόπο που η δημοτική αρχή  θα διεκδικήσει και θα επιτύχει τις αναγκαίες αλλαγές. Η προηγούμενη δημοτική αρχή κρίθηκε στις εκλογές του 2019, με τα όποια παρατράγουδα επακολούθησαν τη νύχτα εκείνων των εκλογών, οπότε την ευθύνη της διαχείρισης του θέματος την  έχει η παρούσα αρχή, εδώ και σχεδόν 4 έτη.

Η δημοσιοποίηση της χάραξης του Κτηματολογίου (του οδικού άξονα Καλαμάτας – Ριζόμυλος), μας επεφύλαξε δυσάρεστες εκπλήξεις. Η νυν δημοτική αρχή φέρει την απόλυτη ευθύνη για τον λαϊκισμό και την ψηφοθηρία του 2019, όπου κατηγορούσε τον πρώην δήμαρχο για χάραξη – έκτρωμα εν κρυπτώ, ενώ η ίδια αποδέχτηκε, δια της σιωπής και της ατολμίας της, χειρότερα τετελεσμένα! Για τα μάτια της εκλογικής της πελατείας, το 2020, έθεσε 11 (γνωμοδοτικά) σημεία στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του δρόμου, τα οποία ως φαίνεται ουδέποτε διεκδίκησε ή απαίτησε (κατά ουσιαστικό τρόπο) να γίνουν αποδεκτά από το υπουργείο – με αποτέλεσμα να μην υιοθετηθεί κανένα από αυτά! Άλλωστε, η απερχόμενη δημοτική αρχή διατηρεί εξ’ αρχής σχέσεις κομματικής εξάρτησης με το υπουργείο και την κυβέρνηση σε σημείο μάλλον να αποδέχεται άνευ όρων κάθε εντολή της.

“Ο βασιλιάς κρύβεται” εν όψει επανεκλογής και εμείς παρατηρούμε μία «αδικαιολόγητη» και συνάμα επικίνδυνη  παραίτηση από κάθε διεκδίκηση στα καταστροφικά σχέδια του υπουργείου! Ο ίδιος άλλωστε διατυμπάνιζε προεκλογικά, το 2019, ότι με αυτή τη χάραξη «μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα από την κατασκευή και τη λειτουργία του δρόμου αυτού, η οικονομία της πόλης θα μαραζώσει, αφού θα αποκλειστεί συγκοινωνιακά».

Επικεντρωνόμαστε στο τμήμα εντός του Δήμου μας και συγκεκριμένα στο τμήμα Μεσσήνη – Ριζόμυλος.

Στο τμήμα αυτό η χάραξη, παρά του ότι ο δρόμος θα είναι κλειστού τύπου υψηλής ταχύτητας, έχει το παράδοξο των τεθλασμένων γραμμών (και όχι της αναμενόμενης ευθείας, λόγω του τύπου κατασκευής που αναφέραμε), αλλά και των πολλών κόμβων (που ουσιαστικά αναιρούν τον παραπάνω χαρακτηρισμό του οδικού άξονα, παύει δηλαδή να είναι στην πράξη δρόμος ταχείας κυκλοφορίας και κλειστού τύπου). Ως εκ τούτου πρέπει να υιοθετηθεί (μέσα από τη σύγκλιση και την διεκδικητικότητα όλων μας) η κατάργηση της απαράδεκτης (νότιας) παράκαμψης της πόλεως της Μεσσήνης, ώστε η όδευση του οδικού άξονα να γίνει από την υπάρχουσα οδό Εθνάρχου Μακαρίου (η μία του κατεύθυνση) και ενεργοποίηση παλαιότερης μελέτης για νέα χάραξη, επί δημαφεντίας Παύλου Πτωχού (για την αντίθετη κατεύθυνση του δρόμου), που βρίσκεται παράλληλα (νότια) και πολύ κοντά στην Εθνάρχου Μακαρίου. Φυσικά, στο τμήμα αυτό ο νέος δρόμος θα πρέπει να είναι ανοιχτού τύπου και χαμηλής ταχύτητας, ώστε να εξασφαλίζεται τόσο η οδική ασφάλεια όσο και η προσβασιμότητα, και να αποφευχθεί έτσι η (οικονομική) απομόνωση και ο επακόλουθος μαρασμός της περιοχής, αλλά και η «αποκοπή» ολόκληρης της πόλης προς την παραλία της Μπούκας (με φυσικό επακόλουθο την μη αξιοποίηση αυτού του θησαυρού που διαθέτει ο δήμος μας)!

Η προτεινόμενη λύση είναι ρεαλιστική και εφικτή. Αναφερόμαστε σε δύο έτοιμες σχεδόν οδούς (έτσι θα προκύψει μείωση του κόστους κατασκευής συνολικά του έργου, αλλά και  αποφυγή των απαλλοτριώσεων οι οποίες αυξάνουν το κόστος, δημιουργούν ένδικες ψυχοφθόρες και χρονοβόρες διαδικασίες και, το κυριότερο, αποφεύγεται η καταστροφή ιδιωτικών απαλλοτριωμένων περιουσιών) που μπορούν να φιλοξενήσουν 4 λωρίδες (κάθε κατεύθυνση), ενώ το «πρόβλημα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης» λόγω αστικού πεδίου, μπορεί να λυθεί είτε με την λύση που εφαρμόζεται ήδη στην πόλη της Πύλου (για τον ίδιο οδικό άξονα: Καλαμάτας – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνης) είτε ακόμα και με πρωτοβουλία του ιδιώτη (ΣΔΙΤ) για όσο ο φόρτος χρήσης καλύπτεται με αυτή τη λύση.

Με ΦΕΚ του Δεκεμβρίου του 2022, έχει κηρυχθεί αναγκαστική απαλλοτρίωση (για όλη την έκταση του έργου), με καθεστώς κατ’ επείγουσας διαδικασίας, «φαστ τρακ», δηλαδή σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται στο άρθρο 7, της παραγράφου Α’ του Νόμου 2882/2001, όπου δίνεται η δυνατότητα εκτέλεσης του έργου πριν την καταβολή αποζημιώσεων. Οι ενδιαφερόμενοι – θιγόμενοι ιδιοκτήτες βρέθηκαν προ τετελεσμένων επί του θέματος, μετά τη γνωστοποίηση (προ ολίγων ημερών) του σχεδίου της σχετικής χάραξης που διαθέτει το Κτηματολόγιο.

Αυτή τη στιγμή, δυστυχώς, φαίνεται να υπάρχουν ιδιοκτήτες που δεν γνωρίζουν ότι χάνονται τα σπίτια και οι περιουσίες τους, δεν έχουν ενημερωθεί ακόμα – παρά του ότι τα σχετικά σχέδια βρίσκονται ήδη στο κτηματολογικό γραφείο.

Παρά του ότι «η ευθεία είναι η συντομωτέρα οδός», επιλέγεται η τεθλασμένη αντί αυτής (γιατί;).

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του υπάρχοντος σχεδίου είναι (προφανώς για την αποφυγή καταβολής υψηλών αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες και την εκτίναξη του συνολικού κόστους του έργου) η τακτική (σε πολλές περιπτώσεις) της μη απαλλοτρίωσης οικιών και άλλων κτισμάτων (καταστημάτων, βιοτεχνών, ελαιοτριβείου κλπ) αλλά όλου σχεδόν του περιβάλλοντος χώρου αυτών, με τρόπο όμως που να ακυρώνει τη βιωσιμότητα και την ουσιαστική ύπαρξή τους. Τα καθιστά μη λειτουργικά χωρίς όμως να τα αποζημιώνει, αφού εν τέλει δεν απαλλοτριώνει αυτά καθ’ αυτά! Αυτό δικαιολογεί και τις τεθλασμένες γραμμές χάραξης του εν λόγω σχεδίου, με κλασικό παράδειγμα το κομμάτι έξω από την Ανάληψη. Με αυτό τον τρόπο όμως οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες κτισμάτων καταστρέφονται οικονομικά, αφού και χάνουν ουσιαστικά τα οικήματά τους (οικίες και επαγγελματικοί χώροι) και δεν αποζημιώνονται για αυτά – οι δε χρηματικές αποζημιώσεις του περιβάλλοντος χώρου είναι μηδαμινές, ουσιαστικά θα αποτελέσουν «στάλα στον ωκεανό»!

Τι μπορούμε να διεκδικήσουμε και τι να απαιτήσουμε:

Ακόμα δεν υπάρχει οριστική μελέτη (και αυτό είναι το πλέον παράδοξο, να μιλάμε δηλαδή για «γραμμή απαλλοτριώσεων» ενώ δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί οι τελικές μελέτες και τα οριστικά σχέδια όδευσης του δρόμου). Η οριστική μελέτη, βάσει του προγραμματισμού, θα εκπονηθεί από τον ανάδοχο του έργου. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει η δυνατότητα βελτιωτικών κινήσεων (αποφυγής στρεβλώσεων στη χάραξη, άρα και στις απαλλοτριώσεις), αλλά και μεγαλύτερης κλίμακας παρεμβάσεων, όπως είναι η κατάργηση της νότιας παράκαμψης της Μεσσήνης, αλλά και η σύνδεση της Καλαμάτας μέσω του υπάρχοντος «Κόμβου του Μορέα» στο αεροδρόμιο με όδευση του δρόμου από τον νέο περιφερειακό της Καλαμάτας (ώστε να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η περιοχή του Ασπροχώματος, αλλά και το κόστος του όλου έργου).

Επίσης, πρέπει πάση θυσία να διατηρηθεί η σιδηροδρομική σύνδεση Καλαμάτας – Μεσσήνης. Μπορεί τα τελευταία χρόνια το θέμα του σιδηροδρόμου να έχει απαξιωθεί, όλοι όμως γνωρίζουμε ότι στο άμεσο μέλλον ο σιδηρόδρομος, υπό τη μορφή σύγχρονου προαστιακού, θα αποτελέσει αναγκαία αναπτυξιακή μορφή διασύνδεσης. Οι υποσχέσεις (για διατήρηση της υφιστάμενης γραμμής – προεκλογικές γαρ), ελέγχονται και μόνο στην πράξη θα φανεί η κατάληξη του εν λόγω θέματος.

Πρώτα από όλα, ζητάμε να παρασχεθεί άμεση και πλήρη ενημέρωση στους ενδιαφερόμενους για το ποια κατάσταση έχει διαμορφωθεί και για το τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα. Στις περιπτώσεις τελικών απαλλοτριώσεων, αυτές να είναι οι ελάχιστες δυνατές και κυρίως να είναι δίκαιες, δηλαδή να αποζημιώνεται όχι απλά ο χώρος απαλλοτρίωσης αλλά και η αχρηστία στην οποία θα περιέλθουν κτίσματα (οικιακά και επαγγελματικοί χώροι)!

Σαφώς και θέλουμε το έργο του νέου οδικού άξονα Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη, αφού αποτελεί ένα από τα μεγάλα αναπτυξιακά θέματα της περιοχής μας. Αυτό όμως στο βαθμό που η ανάπτυξη αφορά και την πόλη και το Δήμο της Μεσσήνης. Ένα έργο που θα αφήσει, για ακόμα μία φορά, έξω από την αναπτυξιακή προοπτική τη Μεσσήνη, πολύ περισσότερο, που θα επιφέρει απομόνωση και εγκατάλειψη, μας βρίσκει αντίθετους. Και αυτό γιατί θα έχουμε την ίδια τύχη με άλλες πόλεις (Μεγαλόπολη, Λουτράκι κλπ) στις οποίες εφαρμόστηκε η ίδια συνταγή!

Και εδώ έρχονται οι ευθύνες όσων χειρίστηκαν αυτή την υπόθεση τα τελευταία 5-6 χρόνια (δηλαδή της παρούσης και της προηγούμενης δημοτικής αρχής):

Η υπάρχουσα κατάσταση δεν προέκυψε από παρθενογένεση, υπάρχει ιστορικό, σωρεία λαθών και συνειδητών επιλογών ψηφοθηρικής εκμετάλλευσης. Έχουν αναδειχθεί τα πολιτικά παιχνίδια (τόσο τοπικά όσο και κεντρικά), που παίχτηκαν σε βάρος της τοπικής κοινωνίας και οδήγησαν στην εκλογική εξαπάτηση μερίδας ενδιαφερομένων (ιδιοκτητών γης και επιχειρήσεων) στις εκλογές του 2019. Επ’ αυτού παραπέμπω σε σχετικό αναλυτικό άρθρο μου στην εφημερίδα ΘΑΡΡΟΣ, της 16ης/10/2019, με τίτλο «Ο βασιλιάς κρύβεται».

Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι, με τις νέες εξελίξεις, ακριβώς 4 χρόνια μετά, γίνεται προσπάθεια αντιστροφής των ρόλων και εκμετάλλευσης του θέματος από τον, ουσιαστικά υπαίτιο της απαράδεκτης αυτής κατάστασης! Κάποιοι προφανώς έχουν πολύ κοντή μνήμη – σωστότερα θα λέγαμε ότι: κάποιοι θεωρούν ότι οι δημότες έχουν πολύ κοντή μνήμη (αυτοί οι «κάποιοι», μάλλον θα εκπλαγούν στην αυτοδιοικητική κάλπη του Οκτωβρίου)!

Επίσης, κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι το να λένε (στους πολιτικούς τους προϊσταμένους) συνεχώς “ναι σε όλα”, θα αποτελέσει το εισιτήριο για την επανεκλογή τους στο δημαρχιακό θώκο, ίσως να φαντασιώνονται ακόμα και μελλοντικές βουλευτικές έδρες. Καλό είναι να προσγειωθούν άμεσα στην πραγματικότητα και να αναγνωρίσουν το έλλειμμα των αυτοδιοικητικών δυνατοτήτων τους. Ο Δήμος μας θέλει δήμαρχο που να διεκδικεί και να απαιτεί προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και όχι προς όφελος της πολιτικής του μόνο καριέρας. Θέλουμε δήμαρχο και όχι διεκπεραιωτή των απαιτήσεων του υπουργείου και των συμφερόντων που βλέπουν τον τόπο μας μόνο ως μέσο εφαρμογής των δικών τους πειραμάτων και σκοπών!

Τέτοιες δημοτικές αρχές (όπως είναι η νυν και η τέως) δεν (μας) αξίζουν – γυρίζουμε λοιπόν σελίδα, διεκδικούμε και απαιτούμε ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο μας!

 

ΤΙ ΕΛΕΓΕ Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΑ, ΩΣ ΑΝΤΙΠΟΛΥΤΕΥΣΗ:	ΤΙ ΕΚΑΝΕ ΩΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ:
Κεντρική προεκλογική του ομιλία 2019: «Δεν θα δεχτούμε τετελεσμένα από την απερχόμενη δημοτική αρχή, για το δρόμο Καλαμάτα – Ριζόμυλος, ο οποίος υποβαθμίζει τη Μεσσήνη!»	Διατήρησε την χάραξη (κλειστού αυτοκινητοδρόμου στα όρια του σχεδίου πόλης) που κατηγορούσε ως καταστροφική. Κρύβεται πίσω από τα 11 γνωμοδοτικά σημεία της Μ.Π.Ε. (7/2020) τα οποία δεν διεκδίκησε έμπρακτα και φυσικά το υπουργείο δεν ικανοποίησε κανένα από αυτά. Με την υπάρχουσα χάραξη (κατά τα προεκλογικά του λεγόμενα): αποκλείεται η Μεσσήνη προς το νότο (παραλία Μπούκας), καταστρέφονται επιχειρήσεις και υποβαθμίζονται περιουσίες συμπολιτών μας, υποθηκεύεται η ανάπτυξη μέσα από τον ιδιότυπο χωροταξικό και συγκοινωνιακό αποκλεισμό. Τώρα (πάλι) υπόσχεται ότι θα τα διαπραγματευτεί με τον ανάδοχο του έργου.   Πρέπει να καταλάβουμε ότι το να διεκδικείς θέματα που θα φέρουν την ανάπτυξη και δεν θα αποτελέσουν ταφόπλακά της, χρειάζονται ηγέτες και όχι κλητήρες!   Ψεύδονται για ακόμη μία φορά, εν’ όψη των επερχόμενων δημοτικών εκλογών – θα τους πιστέψουμε πάλι;   Η απάντηση θα τους κοινοποιηθεί, από όλους μας, στις 8 του Οκτώβρη!
Εκλογικό φυλλάδιο, για το συγκεκριμένο θέμα: «Ο κ. Τσώνης είναι φανερό ότι έχει προχωρήσει σε παρασκηνιακή συναλλαγή συντασσόμενος με όσους προωθούσαν χάραξη κλειστού αυτοκινητοδρόμου στα όρια του σχεδίου πόλης της Μεσσήνης. Μία χάραξη η οποία στερεί από την πόλη της Μεσσήνης κάθε δυνατότητα για μελλοντική επέκταση προς το νότο». … … … «Τους καλούμε να σταματήσουν τώρα τις καταστροφικές επιλογές για τον τόπο μας». … … … «Σε ότι μας αφορά: ·         δεν πρόκειται να συναινέσουμε στον αποκλεισμό της Μεσσήνης από τη θάλασσα αγοράζοντας το “καθρεφτάκι” της υπόσχεσης κατασκευής κάθετων δρόμων. ·         δεν πρόκειται να συμβάλουμε στην καταστροφή των επιχειρήσεων και στην υποβάθμιση περιουσιών συμπολιτών μας. ·         δεν πρόκειται να ανεχτούμε την υποθήκευση της ανάπτυξης μέσα από έναν ιδιότυπο χωροταξικό και συγκοινωνιακό αποκλεισμό. … … …»
Τα ίδια επαναλαμβάνει και σε σχετικό Δελτίο Τύπου (σχετικά με τη συγκρότηση Επιτροπής μελέτης του δρόμου). Καταλήγοντας: «Οι δημότες θα κληθούν σύντομα να κρίνουν τη συνέπεια … όλων μας»
Ακριβώς τα ίδια (τρία σημεία) επαναλαμβάνει (για παράδειγμα και) στο Δημοτικό Συμβούλιο της 25ης/2/2019, όπου τονίζει πως αν εφαρμοστεί αυτή η χάραξη – με τη νότια παράκαμψη της Μεσσήνης: «Δημιουργείται πολύ μεγάλο πρόβλημα στον εμπορικό και επιχειρηματικό κόσμο, γιατί μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα από την κατασκευή και τη λειτουργία του δρόμου αυτού, η οικονομία της πόλης θα μαραζώσει, αφού θα αποκλειστεί συγκοινωνιακά» … Καταλήγοντας, ανέφερε ότι θα πρέπει όλοι μας εδώ να τοποθετηθούμε για το αν, με αυτή τη χάραξη, αυτός ο δρόμος λειτουργεί θετικά για την τοπική οικονομία και την κοινωνία της πόλης της Μεσσήνης και της ευρύτερης περιοχής, ή είναι βλαπτικός όπως εγώ ανέφερα.

 

*Υποψήφιος δήμαρχος Μεσσήνης